ادینبورگ دردانه؛ بمان با بریتانیا: تو درخشانترین الماس نگین انگشتر طلای ناب لندن هستی!

اول عاشقانه: ادینبورگ الماس بسیار بشدت خوب تراشیده و بی نظیری است که قاب نگین انگشتر طلایی لندن را زینت بخشیده است در کنار زمرد بلفاست و یاقوت کاردیف. اما کدام جواهرساز خبره ای است که نداند و تأیید نکند که هر تکه الماس کوچک و بسیار خوش تراشی هم فقط در قاب یک انگشتر ثمین است که قابل معرفی و نگهداری و ارزش گذاری است. درست است که با افتادن الماس ادینبورگ از نگین قاب طلای ناب لندن انگشتر ارزش همیشگی اش را از دست خواهد داد و دو پاره یاقوت و زمرد آن هم لق خواهند شد در داخل نگین. اما چه کس یا ناکسی است که مطمئن نباشد: الماس افتاده از نگین هم دیگر ارزش سابق را نخواهد داشت؛ و حتی بیم آن می رود که بچه ها آن را با تکه شکسته ای کریستال اشتباه بگیرند و دور بیاندازند!

دوم دموکراسی: دموکراسی پل صراطی است بین آنارشیسم و فاشیسم که اگر بشدت طراحی و مراقبت نشود - حتی در آگاه ترین و پیشرفته ترین جوامع - می تواند بسرعت به یکی از این دره ها سقوط کند: به وادی آنارشیسم در صورت بی عرضگی برگزیده و به اعماق فاشیسم در صورت شیطان صفتی برگزیده. آن پل صراط اما نامش پوپولیسم است که فاجعه کم بار نمی آورد در هر دو سوی. مثال ها فراوان است: از هیتلر و استالین گرفته تا کارتر و بوش پسر در دول بزرگ و از صدام و خمینی و اسماعیل هنیه و احمدی نژاد و خامنه ای و محمد خاتمی و  رابرت موگابه گرفته در دول کوچک تا حتی اردوغان در ترکیه و چه کسی نمی داند که باراک اوباما یک رییس جمهور کوچکتر از امریکاست و از راه پوپولیسم به این هرج و مرج رسیده است. حالا که اما گویا روشی بهتر از دموکراسی برای حکومت نیست - من هم موافقم - نظرم این است که دموکراسی در جهان توسعه نیافته را از "دموکراسی هر نفر یک رأی" به موکراسی نخبگان تغییر طراحی بدهند؛ و در جوامع پیشرفته برای مسایل حیاتی و مهم و برگشت ناپذیر و همه پرسی فرمول لعنتی "پنجاه درصد بعلاوۀ یک رأی" را به حداقل 70 تا 80 درصد آرای موافق تصحیح کنند. زیرا همواره و همه جا آرای نوجوانان و پیران خطرساز و اشتباه آفرین است: نوجوانان بدلیل هیجان سنی و استقلال خواهی و مخالف خوانی ذاتی و پیران بخاطر فرافکنی شکست ها و محرومیت ها و بی عرضگی ها و تنبلی های خود را بگردن سیستم حکومتی - سابق - انداختن.

سوم گزارش صحنه: روز پنجشنبه اسکاتلندی ها بپای صندوق های رأی خواهند رفت برای آری یا نه بجدایی؛ و کارزار بشدت داغ است در هر دو طرف. موافقان جدایی - غیر از بخشی از نوجوانان و پیران که شرحش رفت - بر اقتصاد و اوضاع بهتر و نفت دریای شمال و انگلیس با ما منصفانه رفتار نکرده است متمرکزند اما جرأت ندارند به قطعیت این قول "اقتصاد بهتر" از کی و کجا تا کی و کجا - منظورم از فردای استقلال است تا پایان نفت دریای شمال - را بدهند و نمی توانند بگویند که بلافاصله می ترکانیم و ادامه هم خواهد یافت. مخالفان استقلال اما - بغیر از بخشی از نوجوانان و پیران -  گزاره های معتبر می آورند از همان اقصاد مستقل و ثابت می کنند که اسکاتلندی های مستقل وضعی بهتر از حالا نخواهند داشت. اما اینان نیز قطعیتی در حرف خود ندارند بویژه اینکه حاضرند امتیازات بازهم بیشتری برای تصمیم گیری به اسکاتلند بدهند در صورت ماندن.

چهارم موضع شخصی من: من چون خودم پیرم مثل بخش دوم پیران و نوجوانان اسکاتلندی مخالف جدایی هستم و مثل آنان می گویم: گور بابای این یک لقمه بیشتر - یک لقمه کمتر که نه موافقان و نه مخالفان قادر به پیش بینی قطعی هم نیستد. پس افتخارات ما چه می شود و 300 سال زندگی مشترک با خاطرات در هم تنیده از افتخار و غرور و جابجا مراسم های سنت بریتانیایی. ما اسکاتلندی ها اگر جدا شویم خواسته یا ناخواسته بخشی از هویتمان را از دست خواهیم داد و تاریخ بریتانیا از حوالی رودخانۀ تیمز و ساعت بیگ بن لندن تکان نخواهد خورد به پشت قبالۀ ما. تازه چه افتخاری دارد که عضوی از پنج میلیون باشی تا زمانی که می توانی عضوی از پنجاه میلیون باقی بمانی آن هم همخون و همریشه و همتاریخ و همهمه چیز.

پنجم روایت یک نوستالوژی: یک سالی به پیروزی انقلاب ایران مانده بود که من هم با تعدادی از دوستان شاخک های حماقتم تکان خورد و زمزمه هایی برای تغییر حکومت توی کله ام رفت. اما فقط دو ماه قبل از انقلاب بود که در ارتباط با گروهی که سروان آریانفر - مجاهد درآمد وشد و نمی دانم سرنوشت امروزش را - داشتیم حرف می زدیم که سلول های مقاومت طراحی کنیم و هیچگاه نکردیم. اما منی که در تظاهرت تاسوعا و عاشورا چندبار هم دزدکی "مرگ بر شاه" گفته بودم و حالا دیگر انقلابی می نمودم؛ روز رفتن شاه از ایران در زیر پل تاج بسمت برق آلستوم درحال رفتن بمنزل بودم که ملت شادی می کردند و شیرینی تقسیم می کردند برای "چو دیو بیرون رود" و من ناخودآگاه اشک فسوس و حسرتم سرازیر بود. 

ششم حرف نهایی: تجربۀ شخصی ام از مخالفت با شاه و گریه برای رفتنش را گفتم که خیلی نباید آلودۀ نظرسنجی ها و هیاهوهای شیطان! اسکاتلند "آلکس ساموند" شد و خیلی از موافقان جدایی در لحظۀ فشردن دگمۀ "آری" حالت روحی مرا خواهند پیدا کرد در جلو برق آلستوم تهران و خواهند گفت: "NO". این را مطمئنم که بریتانیا متحد باقی خواهد ماند. انشاء الله. یا...هو