1- هنوز هم باور ندارم که علی مطهری جدید با آن شخصیت زلال و صادق و کم صبر و عصبانی - هر چند ایدئولوژیک هم - یکی از آن حرف های شتاب زده و معلوم نیست به چه دلیل عطاءالله مهاجرانی در تلویزیون بی بی سی را جدی گرفته و بخواهد پست وزارت ارشاد دولت روحانی را بپذیرد. فهم خودم حداکثر این است که مطهری اعلام آمدگی برای وزیر ارشاد شدن را حداکثر با این هدف دامن زده است که تصمیمش مورد نقد و واکاوی قرار بگیرد و از این راه نیز به شفافیت عرصۀ اعتدال روحانی کمک کند. لذا به شدت و ضرس قاطع می گویم که علی مطهری نه تنها شایسته ترین فرد حداقلی نیز برای چنین وزارتی نیست بلکه مدعی ام که ایشان قطعاً صلاحیت های حداقلی را هم ندارد برای چنین مقامی. سعی می کنم ابتدا بگویم که چرا ایشان شایسته ترین نیست و سپس به عدم صلاحیت ایشان بپردازم.
2- چرا دکتر مطهری بغیر از مشخصات فردی مثل صداقت و شجاعت و سلامت نفس - البته زود جوش آوردن - شایستگی های لازم دیگر و عمومی را ندارد:
الف- مطهری کمترین سابقۀ کار اداری و اجرایی و دیوانی در دولت را ندارد و حتی در بخش خصوصی نیز او دارای کمترین کارنامه ای نیست. همۀ تجربه و کار او منحصر است به 5 سل نمایندگی مجلس و نظریۀ شجاعانه اش در "ولایت فقیه ولایت مکتب است و نه اشخاص" در مجلسی که جز به بردگی آیت الله خامنه ای وظیفه و مسئولیتی نمی شناختند.
ب- او یکی از معدود صداهای مذهب سیاسی موجود در مجلس است و خروج او از مجلس باعث بهم خوردن توازن بنفع افراطی ها و غیر عقلانی ها می شود.
پ- و این اصل کلی که هر منتقد خوبی نمی تواند لزوماً مجری خوبی هم باشد و هر کسی را بهر کاری ساخته اند. لذا مطهری فقط در 4 سال گذشته بوده است که نشان داده نگهبان و منتقد خوبی برای جلوگیری از زیاده روی های مراکز قدرت است.
3- اما وجه دیگر ماجرا که علاقه مندم بگویم راجع است به خطرناک بودن وزارت دکتر مطهری صفر کیلومتر در مدیریت خرد و کلان. زیرا می دانم که بدلیل محدودیت های حاکم در داخل کشور مجال طرح این وجوه ایدئولوژیک ماجرا از سوی نخبگان داخل ممکن نخواهد شد.
الف- تعریف: وزارت ارشاد سه کار کرد مشخص دشته و دارد که یکی در حوزۀ دین و ایدئولوژی است و تبلیغ و ترویج آن. دومی در حوزۀ سیاسی است و نظارت بر مطبوعات و رسانه های مختلف بخش مهم آن است. و بالاخره وظیفۀ دیگر ارشاد در حوزه های اجتماعی و فرهنگ و هنر است که شامل طیف گسترده ای از نظارت ها و سیاست گذاری ها و هدایت و کنترل هاست. اما واقعیت قضیه این است که وظایف و مسئولیت های ارشاد چه در حوزۀ سیاست و چه در حوزۀ دین و ایدئولوژی متولیان بالادستی پرقدرت دیگری هم دارد که وزارت ارشاد را تابعی از خود می دانند و می خواهند و اغلب هم چنین بوده است. بعبارت دیگر در حوزۀ سیاسی این شورای امنیت ملی و دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی هستند که دست بالا را دارند و وزارت ارشاد کاری غیر از اجرای مصوبات آن ها انجام نمی دهد. همین طور است در حوزۀ دین و ایدئولوژی که سازمان هایی مثل حوزه های علمیه و روحانیان و امامان جمعه و جماعت و سازمان تبلیغات اسلامی و ده ها سازمان ریز و درشت هستند که ترویج و تبلیغ ایدئولوژی و مذهب را انحصاری خود می دانند و از وزارت ارشاد جز انتظار پرداخت های کلان بودجه ای بخودشان را ندارند. لذا بطور قهری و بمرور زمان کار اصلی وزارت ارشاد منحصر شده به فرهنگ و هنر مدرن و اجتماعیات مربوط به بخش مدرن جامعه.
ب- خب با این مقدمه مشخص است که چرا علی مطهری کمترن صلاحیت قرار گرفتن در رأس وزارت خانه ای را که عمده وظایف و مسئولیت های باقی مانده اش تعامل با مدرنترین بخش جامعه و جوانان است را ندارد. زیرا مطهری یک "اصولگرای ارتدکس و ششدانگ" است که در حوزۀ فرهنگ و هنر و اجتماع بشدت ایدئولوژیک فکر می کند تا جائیکه جتی عمده مخالفت او با احمدی نژاد به موضوع لیبرالیسم فرهنگی - هرچند شعاری - او مربوط بود و اگر هم بعداً به حوزه های سیاسی هم کشیده شد ناشی از همین دیدگاه اولیۀ او به مواضع فرهنگ و هنر احمدی - مشایی بود.
پ- مطهری کمترین ارتباط و مطالعه و تماس را با فرهنگ مدرن نداشته و ندارد. ایشان نه از سینما سر در می آورد و نه موسیقی را می شناسد نه تاکنون نقاشی دیده است و نه حتی قادر است در مسئولیت جدید وارد مقولات هنری بشود. زیرا او بدلیل حرمت شرعی هم تحفظ شخصی دارد از گوش کردن به انواع موسیقی یا دیدن فیلم و از این قبیل. او چهره ای بشدت خشن و جدی و عبوس سیاسی است که به اشتباه و خطا - مثل سایر اصلاح طلبان اصولگرا - آزادی سیاسی را هم مقدم بر آزادی های اجتماعی می داند و هم به ممکن بودنش اعتقاد دارد. در حالیکه پرواضح است که آزادی های اجتماعی بدلیل فراوانی تقاضا در جامعه حتماً مقدم است بر آزادی های سیاسی که دغدغۀ نخبگان معدودی است و اکثریت جامعه میلی و اشتیاقی به آن ندارند.
ت- این تازه هنگامی است که قبول کنیم مطهری بعنوان فردی ایدئولوژیک انسجام فکری و نظریه ای دارد و می داند از چه جامعه ای با چه مختصاتی دفاع می کند - حداقل در حد طالبان یا مصباح -. در حالیکه مطهری فقط یک ملغمه ای از موارد کهنۀ اجتماعی و فرهنگی در تلفیق با ورژنی تازه از سیاست و اندیشه های فلسفی سیاسی قرون جدید اروپاست. این هم البته دست آورد خودش نیست بلکه آموزه هایی است از مطالعات اسلامی خودش و کسب شده - یخوانید کپی شده - در ظل شیفتگی دیوانه وارش به آرای نه چندان روشن پدرشان مرتضی مطهری. بعبارت دیگر مطهری علاوه بر اینکه مثل سایر ارتدکس های شیعی قران و متون حدیث و سایر منابع شیعه را مقدس می داند و ارجاع به آن ها را سرلوحه دارد یک عیب بسیار بزرگتری هم دارد که شیدای افکار پدرش است و اگر هم از مقئس بودن قران کوتاه بیاید در مقدس و همیشگی بودن افکار پدرش کمترین تردیدی ندارد. و این در زمانه ای که نیم قرن از نظریۀ "مرگ مؤلف" را سپری کرده یک فاجعۀ مضاعف است که نه تنها کسی متون دینی را مقدس بداند بلکه متون یک روحانی کمی متساهل تر در نیم قرن پیش (مرتضی مطهری) را هم مقدس و بدون خدشه در طول زمان بداند و بفهمد و بدتر متعصب باشد.
4- می توانم تا فردا دلیل مستند بیاورم بر این فاجعۀ زیست محیطی (وزیر ارشاد شدن مطهری) اما چون مطمئنم که بیشتر از دروغ سیزده عمری نخواهد داشت. و مطهری قطعاً چنین پستی را قبول نخواهد کرد ادامه نمی دهم، و انتظار دارم که حسن روحانی ابداً چنین خطایی را مرتکب نشود که نقطه آغاز سقوط اعتدال دولتش خواهد بود. از نام های مطرح برای وزارت ارشاد خبر ندارم و اغلب را نمی شناسم. اما از بین سه نفر حجت الاسلام زم و محمد بهشتی و مسجد جامعی بنظرم می رسد که در حال حاضر مسجد جامعی شایستگی بیشتری دارد. و آن دو دیگر زم بخاطر مخالفان پرو پا قرصی که در حوزۀ سیاست و امنیت دارد و سید محمد بهشتی بدلیل کمی تجربه اش در سطح مدیریت کلان وزارت خانه ؛ در مقابل مسجد جامعی که نیرویی غیر سیاسی و امتحان پس داده و تا حدودی مورد اجماع جامعۀ فرهنگ و هنر است بازنده می شوند. یا...هو
بعد از تحریر: این مطلب را در دوستی و ارادت کاملم به مطهری نوشتم و معتقدم که وزیر شدن ایشان جز به ضایع شدن شخصیتی که اینک به فرزانگی بدست آورده است منتهی خواهد شد. زیرا او نخواهد توانست جلو مدرنیته را بگیرد و چون خودش هم آمادگی ورود به مدرنیته را ندارد لِه خواهد شد.
۵ نظر:
تیمسار عزیز کاملا با تو موافقم. مطهری در مجلس به مراتب مفیدتر و مهمتر است تا دولت.
دلقک عزیز در عین حالی که با شما موافقم
در از دست دادن یک وزنه مهم در مجلس با بیرون آمدن مطهری از آن مجموعه، اتفاقا به خاطر بند الف شما که فرمودین وزارت ارشاد یک مقام دست چندمی است در امر فرهنگ مملکت و بیشتر اختیاراتش در حیطه سر و کله زدن با اقشار مدرن و مطبوعات خلاصه شده است، من فکر میکنم آمدن آقای مطهری خیلی در اعتبار بخشیدن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که بنا بر تعریف باید متولی تمام امور فرهنگی مملکت باشد و در خیلی از موارد نیست کمک خواهد کرد.
و این مجموعه رو به سر و سامان بهتری خواهد رساند. چون به نظرم همانطور که با مدرن ها خشن-به تعبیر ما- خواهد بود به نظرم که در مواجهه با افراد و نهادهای بالاسری که خارج از حدود اختیاراتشون در امر فرهنگ دخالت میکنند هم خشن خواهد بود، در ضمن اینکه به نظرم علی مطهری اهل گفت و گو هست و به یک طالبانِ صرف نمی ماند.
در هر صورت به نظرم اگر جامعه در چهار سال شاید در خیلی از آزادی های سطحی مانند حجاب و غیره دچار محدودیت بشود در بلند مدت اما به خیلی از حقوق از دست رفته و بنیادین و آینده ساز خودشون دست پیدا خواهند کرد.
اما مواجهه جامعه مدرن با علی مطهری و اینکه شاید کنترل قضیه از دست خارج بشه یک تصویر ترسناک رو میسازه.
اما اگر روحانی استراتژیست نظام بوده حتما اگر مطهری رو سر کار بیاره فکری برای مراحل بعدش هم خواهد کرد، و مطهری هم خودش گفته که من باید قبلش رو راست با روحانی صحبت کنم و مواضعم رو مشخص کنم، که خب خیلی کمک میکنه که اگر باز هم روحانی مشخصا میخواد اون رو سر کار بذاره کمی خیالمون راحت تر باشه که فکر مشکلات آینده رو هم کرده شاید.
لذا من موافق وزارت علی مطهری ام :-)
سلام دلقك
این مطهری تو مسابقه والیبال اخیر یه لحظه عكس یه خانم تماشاگر از تلویزیون دولتی پخش شد كلی قشقرق به راه انداخته تو مملكت. این اگه بیاد وزیر ارشاد بشه دیگه نمی تونیم زن خودمونیم ببینیم. حرامش می كنه. میگه نه؟امتحان كن
سلام دوچرخه.
من باور ندارم که مطهری آدم گنده ای باشد که تو تصویر و تصورش را می کنی. او حداکثر ظرفیتش همان غر زدن های رادیکالش است و کسی نیست که بخواهد قد علم کند و انتحاری عمل کند در برابر زیاده خواهان اصولگرا. تنها حاصل وزارت او جامعه ای بسته و پرتنش برای مدرن ها و هنرمندان خواهد بود و فایده ای هم در تقابل با تندرو ها نخواهد داشت چون از خودش تند تر در حوزۀ فرهنگ و هنر کسی را نمی شناسم. مطمئنم که روحانی چنین اشتباهی را نمی کند و بطور حتم او با اصحاب هنر رایزنی خواهد کرد راجع به وزیر ارشاد. یا...هو
سلام دلقک عزیز
مطمئنا مهم ترین نقطه تفاوت نظر من و شما در مورد مطهری همین چیزی است که می گویید مطهری نه آن است! این یک مقدار برمیگرده به اینکه ما شناخت زیادی شاید از کارنامه علی مطهری نداریم. اگر مطهری اونی باشه که بنده تصور میکنم حدس میزنم که شما هم شاید راغب به وزیر شدنش حتی می بودید. اما من از چند مثال به این نتیجه گیری رسیدم، اول اینکه ایشون یک سمتی در وزارت ارشاد در مورد بررسی تخلفات مطبوعات همین الان دارند و یادمه که فکر کنم!! در جریان توقیف مجدد شرق(؟) بسیار دفاع خوبی از این رونامه کرد. دوم به نظرم کسی بود که در کوران شلوغی های 88 تونست کمی حد وسط رو نگه داره و حرف مردم رو هم بزنه، حالا این زیاد مهم نیست، اما به نظرم کسی که در مورد اصل ولایت فقیه نظر میده و اصولگرایان رو متهم به برداشت ناصحیح از این مورد میکنه و در مورد خود وزیر اصلاعات فردای روزی (همین قبل از انتخابات) که به هاشمی تهمت این رو زد که کسانی که پیش گویی کردند خود جزو فتنه بودند، برخورد تندی کرد و گفت اقای وزیز اجازه نداره هر حرفی رو بزنه و حرف های ایشون رو در مجلس پیگیری خواهیم کرد که یک حالگیری اساسی از مصلحی بود به نظرم و به طائب این مطلب رو گفت که ایشون فقط زبان چماق رو میفهمه ، در کل توانایی این رو داره که در برابر فشار دستگاه اطلاعاتی و امنیتی برای فشار غیر مشروع به مطبوعات و اهل فرهنگ و هنر ایستادگی کنه. میگم من به شخصه هر چی از آقای مطهری میدونم در این چهار سال خلاصه میشه، و شاید نگاه کاملتری بخواد. و فکر نکنم مطهری خیلی انسان سخت گیری باشه، درسته مو و حجاب شاید خط قرمز این آقا باشه، اما در خیلی از مسائل دیگه به نظرم خط قرمزش عقب تر از انتظار ما خواهد بود(آزادی های مشروع در همین قانون اساسی فعلی که در 30 سال اخیر هیچ وقت به رسمیت شناخته نشدند، و حرف میر حسین هم بود شاید). اما اینکه اهل سیاست باشد و مدیر نبوده و شاید نتواند چیزهایی که در ذهن داره رو سازماندهی کنه تا پیاده شه و یک نتیجه مشخص در بعد از دوران چهارسالش حاصل بشود رو تا حدودی قبول دارم. ولی آخه کجای این مملکت کسی تونسته یک چیز ماندگار مدیریتی از خودش به جا بذاره؟ یک احمدی نژاد میاد تو این مملکت شخم به همه چی میزنه و میره، بیشتر به نظرم بحث این هست که تابوهایی که شکسته میشوند در دوران یک مدیر میراث مدیریتی اون خواهند بود، هر چند شلخته و درهم، تو ایران البته با این وضع حکومتش که به قول شما حکومت نیست اصلا اسمش.
ولی به نظرم تیم روحانی اشتباه نمیکنند ، اگر مطهری از پس این یک کار هم بر نیاد مرض به گمانم نداشته باشند که یک فرد با عقاید خشک مذهبی رو سر کار بیارند-که تازه به نظرم بدبخت اینقدرها هم خشک نیست، ظاهرش اینطوریه- که تنها فایدش این باشه که فشار روی قشر فرهنگی و مطبوعات زیادتر بشود.
ارسال یک نظر