آیت الله خامنه ای چقدر پیر شده بود. منتقدش می مانم ولی دستور آتش بسش را می پذیرم!

1- هنگامی که ویدیوی سخنان امروز رهبر جمهور اسلامی ایران را بازکردم و بلافاصله تصویر حیاتی -گوینده قدیمی - بر صفحه ظاهر شد. بی اختیار یاد 14 خرداد 1368 افتادم و خبر در گذشت امام خمینی از زبان حیاتی. لذا انتظار داشتم که با انالله... شروع کند و بگوید ایدئولوژی شریعت دارفانی را وداع گفت. اما حیاتی این را نگفت. بلکه گفت رهبر معظم انقلاب بیانات مهمی راجع به مذاکرات هسته ای فرموده اند که بدلیل اهمیت فوق العادۀ آن زبان خودش را به کارزار امید شما می خوانیم.

2- حرف های آیت الله خامنه ای را بدقت و با وسواس مثبت گوش کردم. و اگر نگویم دقیقاً اما مدعی ام که با تقریب زیاد همان حرف هایی بود که پیش بینی می کردم و انتظار داشتم از او بشنوم در مورد مذاکرات هسته ای. و باید اعتراف کنم که در برخی گزاره ها چنان مثبت بود که حتی مرا نیز بشدت شگفت زده کرد. تحلیل شکل و محتوای حرف های امروز رهبر کار یک وبلاگ و یک پست و یک نشست و برخاست نیست و می شود ساعت ها و صفحه ها از دقایق آن گفت و با خامنه ای همیشگی مقایسۀ گزاره بگزاره و کلمه به کلمه کرد. بنابراین من فقط با ردیف کردن برخی کلماتی که تا کنون از رهبر ایران هرگز شنیده نشده است به این گزاره بشارت تان می دهم که: "هیجان از مخاطبان حاضر در حسینیۀ خامنه ای سلب و به اکثریت ملت ایران برگردانده شد." در حالیکه مطلقاً همیشه برعکس بود: "هیجان و شور در حسینیه؛ یأس و افسردگی در جامعه"!

3- باورتان می شود که آیت الله خامنه ای گفت: "من صد در صد با توافق موافقم" و بعد صفت خوب را هم در قرینه آوری از طرف غربی به آن اضافه کرد. آیت الله گفت که "من مسئولیت می پذیرم" بعد اضافه کرد که در جریان جزییات توافق بودن من "دقیق" نیست. دقیق نیست بمعنای غلط است نیست. حالیتان که هست!؟ او بارها و بارها و بارها از کلماتی همچون دوست و برادر در مورد دولت، و بچه ها - بجای دانشمندان -  در مورد تلاشگران صنعت هسته ای و سایر کلمات تأیید کنندۀ قطعی دولت حسن روحانی استفاده کرد. که حتماً حتی فراتر از ادبیاتش در مورد پسرش احمدی نژاد هم بود. گفتم که او کلمه بکلمۀ حرف هایش هم در لحن و هم در ادبیات و هم در واژه گزینی ها جای درنگ و تحلیل دارد. لذا با اشاره به یک واژۀ مادر دیگرش که خوش آیندترین آهنگ سخنانش برای من و شما می تواند باشد؛ می روم به تحلیل شکلی و در خاتمه با گفتن از دو کلمۀ مهم دیگر؛ مخاطبان امروز خامنه ای را نگاه خواهم کرد و یک جمله آخری که راجع به همبستگی ملی خواهد بود.

4- و اما اول آن واژۀ مادر: آیت الله خامنه ای بعد از اینکه به بحث مخالفان و موافقان توافق در مطبوعات و رسانه ها رسمیت بخشید و به این ترتیب تلویحاً نوعی آزادی بیان در گرفته در داخل را مهر تأیید زد و از این راه مدرن ها و نخبگان را برای اولین بار جزوی از مردم پذیرفت؛ در آخر هم با گفتن کلمۀ "یدالله مع الجماعه" به دموکراسی "نظر مردم" صحه گذاشت. او البته کلمات و جملات بسیار محدودی هم در رابطه با نظر بدبین خود نسبت بغرب گفت. اما همین جملات هم که بسیار کمتر از اندازۀ بدیهی رهبریش بود؛ نه شدت و نه تنفر پیشین را نداشت. او حتی از بریتانیا نام هم نبرد تا چه رسد که بگوید "انگلیس خبیث". تنها چند گزارۀ "همگان گفته" در مورد امریکا گفت و یک سرزنش هم فرانسۀ فابیوس را کرد بخاطر کارشکنی.

4- شکل فیلمبرداری و پخش سخنرانی آیت الله خامنه ای از تلویزیون: اکثریت غالب سخنان آیت الله خامنه ای در یک کلوز آپ نزدیک و بسته از چهرۀ -از شانه به بالای خامنه ای - او تدوین شده بود و بغیر از چند مدیوم شات از مخاطبان و فقط یک لانگ شات کوتاه از نمای کل جلسه باقی درهمان نمای بسته و از نزدیک روی صورت خامنه ای پخش شد. شکل پخش فیلم نشان می داد که اولاً تمرکز بر روی میمیک و لب ها و حرف های خامنه ای بود و از هر بزرگنمایی از مخاطبان - احتمالاً  شخصیت های مهم جلسه - و نزدیک شدن به چهره های گرفتۀ آنان و واکنش هایشان خودداری شده بود. فیلم برداری تلاش می کرد که خامنه ای را پیر فرزانه و رهبر مهربان کل ملت نمایش بدهد که حرف هایی همدل و با حداکثر رئوفت ممکن و صمیمی بیان می کند. البته خود خامنه ای هم چنین قصدی داشت و از هرنوع چهرۀ تهاجمی همواره اش پرهیز عمدی داشت. چهرۀ پیر مهربانی را که من از جنبۀ موافق و مثبت دیده ام می تواند از زاویه نگاه یک مخالف رادیکال "استیصال خامنه ای" هم خوانده شود و درست است. اما چون من قصد همراهی با پیام آتش بس خامنه ای را دارم و می توانم گذشته را به نفع آینده فراموش کنم بدون بخشش. لذا تا موقعی که بتشخیص و تحلیل شخص خودم به عهد شکنی خامنه ای نرسم دشمنی با او را متوقف می کنم.

5- یک حرف خیلی مهم دیگری که آیت الله خامنه ای زد معلوم کرد که او از دشمنی مطلق با غرب و امریکا عقب نشسته و در مورد محدود و محصور بودن مذاکره با غرب برای همیشه؛ به گزارۀ فعلاً با غرب مذاکرۀ دیگری نکرده و نمی کنیم؛ صعود مبارکی داشت.  او گفت با ارزیابی صداقت غرب در توافق هسته ای راه مذاکره در دیگر موارد را تصمیم می گیریم. اما اینجا می خواهم یک گریزی بزنم به مخاطبان امروز خامنه ای و سختی کاری که او دارد انجام می دهد - گذشته از اینکه تاوان اشتباه خودش را می دهد یانه - و با او و مخاطبانش اظهار همدلی بکنم. مخاطبان امروز رهبر ایران از حزب اللهی های هوادار او و نمایندۀ ناراضیان از توافق بودند. آنان قطعاً برای شنیدن این سخنان خامنه ای به حسینیه اش نرفته بودند و انتظار داشتند که حداقل خامنه ای از تفاهم لوزان بشدت انتقاد کند و با ادبیات تهاجمی محبوب خودش در گذشته و هوادارن تیفوسی اش تذکرات بسیار شدید و غلاظی به دولت روحانی بدهد. اما وقتی با آن ادبیات مهربان و مدرن و صمیمی - مخالفان بخوانند مستأصل - رهبرشان نسبت به دولت و مردم و تفاهم روبرو شدند؛ آشکارا دچار نوعی عذاب الیم و سرخوردگی شدند و این در نگاه و واکنش های "سکوت بهت زده و غیر مؤیدشان" کاملاً مشخص بود. و من حس می کنم که چقدر سخت بود لحظات این سخنرانی برای خامنه ای. زیرا او می دانست که مخاطبش منتظر عکس این حرف ها بود. و خامنه ای از ته جان مخاطبان امروزش را دوست دارد چون سرمایۀ اصلی استراتژی تهاجمیش بودند.

6- حرف آخرم هم اتفاقاً با همین مداح و بسیجی و مؤمن و حزب اللهی و تندروهای مخاطب - البته نابرخوردارها از رانت - امروز رهبرشان در حسینیه است. و آن اینکه عزیزان و برادران و خواهران و پدران و مادران هموطن و نور چشم ما. من و ما مخالفان استراتژی دشمن محور تا امروز کشور؛ شماها را مثل تخم چشممان دوست داریم و خواسته مان فقط پیشرفت و آبادانی کشورمان است و حرمت دین و مذهب مردم ایران و در رأس همه شما مؤمنان. پس نگران و آشفته نباشید زیرا با استراتژی "علیه جهان" دنیایمان و وطنمان را که بدست نمی آوریم بلکه دین و ایمان مان را هم از دست می دهیم - داده ایم - بداعش نگاه کنید و القاعده و سلفی های تکفیری منطقه و به 36 سال فرصت از دست داده مان تأمل کنید و بجای افسردگی و نگرانی با ما هموطنان تان شادی و همراهی و یاری کنید. یا...هو

بعد از تحریر:
اینقدر از بلند نویسی و جزیی نویسی بیزارم که یادم رفت به چند نکتۀ ظاهراً منفی حرف های خامنه ای اولاً و به خط قرمزهای او ثانیاً بپردازم. پس خیلی تلگرافی اشاره می کنم: در مورد موضع نگرفتن راجع به تفاهم لوزان و چند کلمۀ سبک ضد امریکا و فرانسه اش نظرم این است که قطعاً مصرف مخاطب خاص - نمایندگان مخاطب خاص در جلسه بودند - داشت و هیچ کدام از کشورهای طرف مذاکره - موافقان لوزان- واکنش منفی نشان نخواهند داد. در مورد خط قرمزهای رهبر جمهوری اسلامی هم نظرم این است که تمام خطوط قرمز اعلامی در حوزۀ مسایل سری بود و قابل راستی آزمایی - شد یا نشد و می شود نمی شود - نیست. در مورد حرف برداشته شدن یکبارۀ تحریم ها که ظریف هم تأکید می کند و روحانی هم امروز مؤکد کرد حق با طرف ایرانی است و مکانیزمش را - که انجام تعهدات ایران تا قبل از امضای توافق نهایی است - را قبلاً توضیح داده ام. ضمن اینکه همین مورد هم قابل راستی آزمایی توسط افکار عمومی نیست.